Jumat, 13 September 2013

satua bali


I Gringsing Teken Ni Ranjani

            Kacerita ane malu ada anak ngubu ditu di tegale linggah ajaka dadua. Ia, madan Ni Ranjani teken memene. Ia tusing nu ngelah bapa, tur tusing ngelah nyama lenan. Geginane sai-sai tuah matanduran di tegale.
            Ritatkala semeng dina purnama, kacarita kone memen Ni Ranjani nyakitang basang. Ni Ranjani orahina ngalih dadong balian ditu di duur bukite kangin apang teka mai ngubadin. Umah dadong balian kone maraab ambengan.
            Gelisang satua, apang tusing makelo memenne nyakit, ngenggalang Ni Ranjani luas ka umah dadong balian. Nganteg di umahe ento dapetange suung gamblang. Gelar-gelur ia majeritan, tusing ada anak masaut.di subane keto majalan buin Ni Ranjani ka umah ane buin besikan ane maraab duk. Ni Ranjani majeritan ditu. Lantas ade anak masaut uli tengah umahe. Jeg suba demen atine Ni Ranjani sawireh katemu ngajak dadong balian.
            Tusing ada buin akijepan, jeg pesu suba anak tua maawak gede, bok magambahan gempel, peningalane nelik, munyine gede gora, nyonyone lambih, basang gede, batis mabulu, tur kuku lantang. Makesiab ia Ni Ranjani. Masaut anake aeng totonan, “yeh nyai Ni Ranjani, kenken tumben nyai teka ka pondok dadonge?”. Masaut Ni Ranjani, “kene dadong, dadong apang mulih ka umah icange, wireh memen icange sakit basang. Dadong jani tundena ngubadin”. Dadong basang gede nyautin, “Nah lamun keto, nyanan dadong kema ngubadin memen nyaine. Satonden nyai mulih aliang malu iban nyaine tebu. Tebune totonan daar, tur ampasne sepahang di jalan. Nyanan ampas tebune totonan lakar tuut dadong apang neked di umah nyaine”. Kacarita suba Ni Ranjani nuutin pamunyin dadong totonan.
            Satwa digelis, neked lantas Ni Ranjani, di kubune sambilang makpak tebu. Matakon memenne, “Kenken Ranjani, tepukin nyai dadong balian?”. Masaut lantas Ranjani,”Tepuk me, ne cang ngidih tebu orahina makpak, tur ampasne lakar tuwute tekening dadong balian apangnganteg mai”. Mare madingehan keto, makesiab memenne. Dadong balian anak tusing ngelah tebu. Umah ane ken ojog nyai”. Mesaut Ranjani, “paling malu icang ngojog umah maraab ambengan, kewala suung mangmung.lantas kema cang ka umah ane maraab duk. Tepukin ia I Dadong Balian ane aeng ditu”. Mare keto nyangetang ngetor bayune memen Ranjanitur masaut, “Ih nyai Ranjani, tusing ja dadong balian, ento tuah Dadong Raksasa ane demen ngamah jelema.
            Kenken baan madaya jani, yen sing iraga mengkeb jani, sinah suba nyanan iraga lakar tadaha ajak Dadong Raksasa. “Nah kene dogen Ranjani, nyai menek di punyan nyuhe di samping sembere, ditu mengkeb apang tusing tepukine ajak Dadong Raksasa”.
            Di subane nyaluk sanja Dadong Raksasa teka kema ka umahne Ni Ranjani nuwut sepahan tebu ane tuni. Pajalanne keteb-keteb, nyonyone kaplik-kaplik, tur gigine kretek-kretek. Kacarita anteg suba dadong raksasa ditu. Dapetanga suwung. Majeritan ia I Dadong Raksasa, kewala tusing ada ane masaut, krana ia ajaka dadua suba mengkeb. Ni Ranjani nepukin Dadong Raksasa uli duur punyan nyuhe. Bayune ngetor. Keto masi memenne ningeh gelurane I Dadong Raksasa, kewala ia tusing nepukin, sawireh ia matekep palungan. Di subane tusing ada anak masaut, negak lantas ia Dadong Raksasa ditu di duur plangkane sambil mangantosang. Sambilanga nyiksik kutu. Suba makelo ngalih kutu, jeg saget ada kutune maleketik tur macelep ka beten palungane. Dadong Raksasa ngalih tur badinganga palungane. Mare keto dapetanga memen Ni Ranjani ditu mengkeb.
            Nah ne ia, bakat jani ane alih kai, jeg lakar papak tulangne, ambis isine, tur ceret getihne”. Keto ia I Dadong Raksasa. Memene ngenggalan lakar malaib, kewala lacur, enggalang jangkuake teken I Dadong Raksasa. Liang buka otonan kenehne Dadong Raksasa.
            Jani ia lakar ngalihin pianakne buin besik ia Ni Ranjani. Yening bakat, sinah suba jaen bene sawireh jadma muda. Keto kenehne Dadong Raksasa.sambilanga ngantosang, ia ka sembere ngalih yeh, ngilangan bedak. Ditu ia negak di tuwed nyuh, tongosne Ni Ranjani mengkeb. Di samping sembere tongosne I Dadong Raksasa negak, ada pane misi yeh tur kasinarin teken bulan. Lantas tepukina lawatne Ni Ranjani ada di muncuk punyan nyuhe. Ditu lantas I Dadong Raksasa ngelunin Ni Ranjani apang tuun. Kewala ia tusing nyak tuun.
            Dadong Raksasa lantas mamunyi, Nah lamun nyai tusing nyak tuun, lakar jeritang ia I Klabangapit, celeng dadong ane gede galak tur demen nglumbih. Cit tah kung Klabangapit......”.
            Mara amonto jeg suba nengeng celeng gede, macaling, bulune jering, turnglumbih punyan nyuh. Bah lantas punyan nyuhe totonan. Kajagjagin baan I Dadong Raksasa. Kewala sing bakata Ni Ranjani. Tusing tawanga wireh Ni Ranjani makecos ka carang punyan sandat di sampingne.
            Dugase ento, mare lantas makleteg ia Ni Ranjani, ia ngelah cicing gede, gembrong madan I Gringsing Wayang. Uling duur punyan sandate Ni Ranjani ngelunin cicingne I Gringsing Wayang apang teka ngutgut celeng Dadong Raksasa. Mara majeritan acepok, suba saget nengok, tur jeg suba dapetang nyarag celeng gede totonan, lantas mati. Di subane keto Ni Ranjani ngorahin tur ngandupang apang ia I Gringsing ngutgut I Dadong Raksasa. Lantas Dadong Raksasa dengel-dengele, gutgute kanti telah awakne matatu, tur getihne mabrarakan, laut Dadong Raksasa mati.
            Di subane keto mara Ni Ranjani bani tuun, tur maekin I Gringsing Wayang teken memenne ane suba mati. Ditu Ni Ranjani sedih katinggalin memene. Nunas ica ia dumadak memene apang matunggalang awakne tur buin idup. Mare ia mamunyi keto, dapetanga memene jeg buin idup. Demen pesan atine ia Ni Ranjani.
            Suba jani gelisang satua, bangken raksasane kapaid ka bangbange tur katanem. Keto masi celenge katanem.
            Ngawit uli totonan sayan-sayan sayang Ni Ranjani teken cicingne I Gringsing Wayang, keto masi memenne.
            Nah, kasuen-suen mapitutur memenne teken Ni Ranjani kene, “nyai ngancan kelih, luungan ningehang tur ngresepang pabesen anak len. Apang tusing ulian pelih nampi pabesen lakar nepukin baya buka jani”.       `

Tidak ada komentar:

Posting Komentar