“PUTRA SASANA nginuti catur guru”
Ida dane sareng sami, maka
pemukahing atur, lugrayang titiang ngaturang pangenjali umat.
Om Swastyastu
-
Sane mustikayang titiang sane madeng maka
yajamana karya
-
Sane wangiang titiang
para semeton sudarma
-
Para anom-anom sane
tresna sihin titiang
Ring rahinani sane becik puniki, sembah pangustuti,
maserana antuk manah subhakti susrusa, katur majeng ring Ida Sang Hyang Widi
Wasa. Dumadak sakaning suecan, Ida titiang pingkalih ide dane sareng sami poleh
kerahajengan lan kerahayuan. Sakaning pesewecan Ida titiang presida matur-atur
rikalaning subha dewasa rahinane puniki. Jagi ngaturang indik darma wacana “ putra sasana nginuti indik catur guru”
Ida Dane Sane
Wangiang Titiang
Asih punia subhakti, punika wantah nulurin indria
ritakala maurip, sekadi dewek titiangi puniki, purun titiang ngaturang dharma
wacana sane mamurda Putra Sasana nginuti indik catur guru. Malarapan manah lascarya
kalih bakti, satmaka punia sematra uningiang titiang. Ritakala titiang
mahbahang kalih nguningayang sadaging ipun, pacang kapalih manut paletan ipun
inggih punika:
1. Punapi
mahawian putra sasana sane aturang titiang.
2. Sapunapi
kaartosin putra sasana manut kertha basan ipun.
3. Gaguat
kalih pidabdab tikalaning ngamargiang sapulah-palih sane kabaos putra sasana
punika.
4. Putra
sasana patut ajengang anggen nandakin aab jagate sekadi makin.
Ida Dane Sane Kusumayang
Titiang
Manawi
sareng sami sampun sauninga, manut sane kedartayang ring sejeroning radio,
inggian sane kawacen ring surat kabar, aspunika taler kacingak ring
televis, kabaos alit-alit kalih para yowana akeh sane neten
maparilaksana sane nenten becik, minakadi: pitungkas, menjentos, mayuda
ngawetuang pikobet, sane nenten patut baosang. Kaocap para putra druwene nenten
nganutin sasananing dados putra. Napi mawinang sekadi asapunika duaning sane
makin jagate sampun metiosan sareng idumun, idumun para yuanane neten jebani
teken reraman ipun sane makin akeh tiyang cingakin para anom-anom bani teken
anak sane sampun kelihan, Punika mahawinang
titiang rumasa kalih ring manah, mautsaha matur waluya ipun jagra pawungu.
Majeng ring ide dane pemekas ipun ring anom-anom, mangda sampunang kebabaos
wiwilan biutane, punapi malih kapungkuran, kacawisang kalih kasobiahang antuk
para sujana druwene sane mawasta Ajeg Bali. ngiring saking makin
wenten rasa jengah ring anggan, ngupadi sane becik mangda presida ngemangihin
napi sane tetojon para sejana deruwene apang nenten jagat Baline keambil oleh
wangsa saking jagat jawi.
Selantur ipun pacang tincapang titiang teges putra
sasana manut kertha basa ipun. Putra wit ipun saking bahasa sansekerta, sane
maduwe arti nuntun utawi ngalangkungang. Sasana ketegesin swardarma sang maraga
putra, mangda nyinanyang nutun kalih ngalakung sang maraga yayah rena saking
kesengsaraan nyujur genahe langgeng.
Ida dane sane mustikayang titiang. Sane kaping tiga
punapi sane maka geguat, rikala ngamargiang sasananing putra, ring sapusira
kawentengang patut kecawisang? Yening kerasa ban titiang sinah para anom-anom
sane patut nguningayang kaon utawi becik, tangkar prayatna. Yening imbayang
titiang sekadi pedewekan I angsa uning
ipun teken milihin sane ngemertaning, yadiastun tetedayan ipun awor macapun
ring endute.
Punika janten pacang kasidan yen prade seleng
melajahang angga, kadi munggah ring niti sastra taki-takining sewaka guna widya “sekantune
anom patut mutsaha malajahin sastra, mangda madruwa panguruhan kalih gegunan
angen geginan” manut sekadi bawos sane makin “masa muda adalah masa belajar”
Wenten sane patut anggen atma raksa, anggen gegemet sejroning
angga sarira, sekadi piteket sang rama Dewa ring arin sang bhatara kasurat ring
kekawin Ramayana. Sasana ya gegen, tang sarad wulati lana, sojaring aji ya tuten, yeka
mawa kasuka teges ipun “Sasana
gugoning, kecap sastrane waspadayang, sakancan ucap tuture anutin, punika sida
ngawentuang kasukan”
Ida dane sane wangiang titiang, para yowana sane
subagia. Yen sampun asampunika antuk mikukuhin angga, janten nenten pacang obah
ngagem sasananing putra, putra saputra pacang kebaos, masunara ngalangin
pikayun kula warga, sinah jagi kaarepang ring jagate lan kerahayuan sinah jagi kepanggihin
ring jagate.
Ida dane sane kesuksemayang titiyang
Agem putra
sasana patut kepucukang, pemekas majeng ring ida Sang Hyang Amurbeng sarat.
Saantukan Ida sane ngardi jagate, malarapan antuk yadnyan Ida. patut setata I
raga Astiti Bhati mangda para yoanane poleh karahayuan lan kerahajangan.
Kaping kalih ring biyang aji sane ngerupaka irage
sareng sami kebaos dewa dekala patut khabaktin, ageng pisan wiakte yasa
kartinnyane makadi: ngembasang, ngupapiran, ngicen ajah, nyekolahang,
pangaptinnyane, madrue putra suputtra pageh ngagem sasanin putra. Mawinan sang
meraga putra patut bakti pisan bakti ring rerama. Kakawin niti sastrane
ngungahang asapuniki tingkahing suta anuting bapa gawenya muang
guna pindhanen “swadarmaning putra patut satinut ring pitutur reramane
lascarya ngayahin, gegunan irerama sane becik patut pikolihang saha lanturang,
satmaka anggen naur utang ring anak lingsir.
Kaping tiga, ring sang maraga guru ring sekolah,
yasa kertin wiakti agem sane kalintang mautama pisan. Duangi sang maraga guru
ngicening penguruhan, sanjiwaning, pangupa jiwa, cingakin ring tatwa penguruhan
minakadi santra agama, tata titi tingkahin awak, miwa oleh sarira, utawi
keterampilan, manut bawos minakadi makine ilmu
pendidikan.
Punika sama wantah paican para guru ring sekolah,
swadarmaning dados sisya patut ngagem sasana, patut pisan ngadap kasor ring
guru pangajian. Sepatutne dados sisya nelaksanayang pituduh sang guru.
Sane kaping pat, ring sang ngiter jagat, kebaos guru
wisesa utawi pemerintah. Para anom-anom sareng sami patut nelaksanayang
kedyatmika. Sekadi bebaosane sane makin material
spiritual maka pacang nyujur santa jagadhita ring jagate. Sampunang para
anom-anomi melaksana sane noracora sane mawinang para guru wisesa kemewehan, mangda
nelaksanayang pituduhnyane, mangda dodos putra sane maguna tur kaeigunayang
antuk wangsa lan Negara.
Ingih Ida Dane sane wangiang titiang. Manut atur
titiang ring ajeng, sejeroning abb jagate makin kebaos awor campur tan pewates,
( zaman globalsasi) duangi sekadi aspunika ngiring sareng sami
ngajengang gumi Baline. Yening sampun para semeton Bali sareng sami madruwe
kawikanan nganutin kadi kojaring aji, sinah pacang merasidayang lepas saking
pangrabdan kalih pangrubeda jagate sane makin.
Ingeh ida dane sane wangiang kalih mustikayang
titiang. Wantah kadi asapunika prasida antuk titiang ngaturang sedaging putra
sasana, kaanggen manggala sejeroning darma wacana puniki. Saantukan titiang
uning teken titiang kantun wimuda, tamben, tuna ring sang hyang aji sastra,
janten tuna antuk titiang nguningayang, durung manut sajeroning arsa. Antuk
ketunayan titiang punika, titiang nunas geng rena pangampura.
Maka pemuput atur, titiang ngaturang prama santi.
Om Santih Santih
Santih Om
Tidak ada komentar:
Posting Komentar